De column van Don Leo; ‘Selecteren… stresssituatie’

Ieder jaar aan het einde en begin van het seizoen worden binnen de jeugd spelers geselecteerd en ingedeeld. Dit levert een stressvolle periode op voor zowel coördinatoren, trainers, begeleiders, ouders en bovenal de kinderen. Zit ik wel bij de selectie of zit ik, zoals dat wordt genoemd, in één van de ‘overige’ teams? Als de eerste indelingen bekend zijn barst de discussie los.

‘Waarom zit mijn kind niet in de selectie en die andere wel?’ ‘Ik wil liever bij mijn vriendjes blijven voetballen.’ ‘Dit is voortrekkerij.’ ‘De selectieteams hebben 14 kinderen en ons team heeft er 17?’ ‘Waarop is deze indeling gebaseerd, hier snap ik niks van.’ Dit is een greep uit de opmerkingen die tijdens de discussies gehoord zijn. Nu rijst bij mij de vraag; ‘Waarom selecteren we en wanneer zou je er mee moeten beginnen?’

 Kinderen worden op steeds jongere leeftijd, vooral in de sport, met selecteren geconfronteerd. Dit terwijl in het onderwijs pas na het basisonderwijs een echte differentiatie plaatsvindt. In de periode van 4 tot ongeveer 12 jaar is er weinig tot geen sprake van selecteren. Het zou ook vreemd zijn als een 4-jarig kind die al kan lezen les krijgt van een onderwijzer en de kinderen die nog niet kunnen lezen van een vrijwilliger. Hiermee sta je talent ontwikkeling in de weg. Aan het eind van het basisonderwijs wordt op grond van de beruchte Cito-toets door de school een advies gegeven voor het vervolgonderwijs. Eigenlijk wordt er dan pas ‘geselecteerd’.

Selecties op te jonge leeftijd is niet goed je sluit dan kinderen buiten en daarmee ook mogelijke talenten. De ontwikkeling van een kind in de leeftijdsperiode van 4 tot en met 11 jaar is niet met een ander kind te vergelijken. De één pikt het wat sneller op als de ander, de één ontwikkelt zich fysiek sneller dan een leeftijdsgenootje, een speler kan in aanleg en talent veel in zich hebben maar is het ook een doorzetter.

In omringende landen selecteert men niet meer op jonge leeftijd. In Duitsland krijgt ieder kind tot en met 11 jaar dezelfde kwaliteitstraining door gediplomeerde trainers. In Zweden bij het ijshockey krijgt ieder kind tot 16 jaar dezelfde kwaliteitstraining. Het resultaat hiervan is dat uiteindelijk er meer talenten verkregen worden en er minder afvallers zijn en er een betere ouderparticipatie is.

Zou het niet beter zijn om tot en met 11 jaar NIET meer te selecteren. Bekijk en volg gedurende deze periode alle kinderen en geef ze na deze periode een advies in welk team het kind het beste tot zijn recht komt, rekening houdend met vaardigheden (techniek en inzicht) en sociale omgeving (vriendjes). Dan kunnen de kinderen tot en met 11 jaar onbekommerd en onder vakkundige leiding trainen en spelen zonder al in hokjes te zijn ingedeeld. Waarbij iedereen de gelijke kans heeft om zich te ontwikkelen. De stress die gepaard gaat met het selecteren speelt dan nog… even geen rol.

Leo Verbeek (Talentbegeleiding en -coaching)

Reacties kun je sturen naar leoverbeek@terleede.nl