De column van Don Leo; ‘Voetballen doe je zonder bal’
Voetballen dat doe je toch met een bal? Ja, sterker nog zonder bal is het spelletje niet mogelijk. Bij het afgelopen WK is gebleken dat de gemiddelde effectieve (zuivere) speeltijd 50 minuten bedroeg. Dus de bal is 40 minuten niet aan het rollen. Een kleine globale rekensom geeft aan dat er 22 spelers zijn en dat zij dan gemiddeld tijdens de 90 minuten maar 2 minuten en 15 seconden aan de bal zijn. Dan zijn de wisselspelers nog niet meegerekend. Natuurlijk zijn er spelers die meer, maar ook die minder dan de 2¼ minuut aan de bal zijn. Maar wat doen al die spelers gedurende de ruim 47 effectieve speelminuten dat zij de bal niet hebben?
Juist ja, voetballen zonder bal! In de jeugd wordt bij de Ukken begonnen om de kinderen ‘baas over de bal’ te laten worden, kortom er wordt dan hard aan de techniek gewerkt. En terecht want als je die basis niet hebt wordt voetballen toch een lastig spelletje. Je ziet bij vrijwel alle jeugdwedstrijden: daar waar de bal is wordt gereageerd. Als de bal in de diepte gespeeld wordt rent de aanvaller achter de bal aan om deze te bemachtigen en rent de verdediger er achteraan om te voorkomen dat de aanvaller aan de bal komt. Voor een ieder herkenbaar.
Maar wie heeft nu het signaal gegeven om de bal de diepte in te spelen? Het kan een peer van achter uit zijn geweest waarbij verder niet gekeken is wie waar staat. Het kan zijn dat een mooie pass vanuit het middenveld wordt gegeven omdat de speler denkt; ‘ik ga nu onze spits de diepte insturen’. Of… de voorhoede speler heeft via een signaal (loopactie) aangegeven wat hij van plan is (diepgaan) en de middenvelder ziet dit en passt de bal richting de al lopende aanvaller.
Bij het laatste is er sprake van bewust voetballen zonder bal. Hoe hoger men speelt hoe belangrijker dit onderdeel van het voetballen wordt. Eén stap of liever twee stappen vooruit kunnen denken. Woensdagavond (19-9) de wedstrijd Ajax – AEK gezien en het doelpunt van Donny van de Beek is hier een voorbeeld van (Samenvatting Ajax – AEK). Zyech krijgt rechts op het middenveld de bal, Tadic maakt een loopactie en Zyech geeft daarop de bal aan Tadic mee. Intussen loopt Donny van de Beek al de 16 meter in. Tadic gaat zijn man voorbij. Neres loopt richting de 1e paal. Donny van de Beek loopt achterlangs naar de 2e paal en staat volkomen vrij. Tadic ziet op het moment dat hij wil voorgeven dat van de Beek vrijstaat. Voorzet op maat en Donny van de Beek kan binnenschieten.
Bij al deze acties wordt één, twee stappen vooruit gedacht. Een schoolvoorbeeld van voetballen zonder bal. Makkelijker gezegd dan gedaan, zeker! Het moeilijkste onderdeel van het voetbal voor spelers, begeleiders en trainers blijft het spel zonder bal en dat terwijl het grootste deel van de wedstrijd een speler de bal daadwerkelijk niet in bezit heeft. Hoe sta ik opgesteld als de bal aan de andere kant van het veld is? Wat ga ik doen als mijn medespeler de bal heeft? Waar sta ik als er een voorzet komt en als verdediger weet ik dan wel waar mijn tegenstander is? Kom ik nu in de bal of ga ik juist diep? Allemaal voetbalmomenten waar een speler tijdens de wedstrijd constant mee bezig moet zijn. Is voetbal toch voornamelijk een spel zonder bal?!
Leo Verbeek (Talentbegeleiding en -coaching)
Reacties kun je sturen naar leoverbeek@terleede.nl